تاریخچه بردگیم مسیری پرپیچ و تاب را طی کرد تا به شکل امروزی خود رسید؛ مسیری مهیج و جذاب که از اولین نیاز انسان به جمع شدن، رقابت کردن و برنده شدن سرچشمه گرفت.
بیایید به سال‌های سال قبل بازگردیم، زمانی که حتی خط هم اختراع نشده بود اما اولین بردگیم‌ها توسط انسان ساخته شدند.
سوال اینجاست که چرا انسان تا این حد به بازی کردن علاقه‌مند است؛ این احساس نیاز به‌قدری زیاد است که انسان قبل از اختراع خط که مهم‌ترین وسیله ارتباطی در تمام ادوار تاریخ است بردگیم را اختراع کرده است.
انسان همواره به دنبال راه و روشی برای معنا دادن به زندگی خود بوده؛ گاهی اوقات معنا را در نوشتن و داستان‌پردازی یافته، گاهی اوقات هم سفرکرده تا بیشتر ببیند و تجربه کند!
حالا سوال اینجاست مهم‌ترین رویداد برای معنادار کردن زندگی انسان فانی چیست؟
بدون شک ارتباط برقرار کردن باهم نوع خود، تشکیل خانواده دادن، دوست پیدا کردن حتی دشمنی کردن هم جزوی از همین معنا به‌حساب می‌آید.
ماقبل از اینکه خط را اختراع کنیم، قبل از اختراع چرخ، قبل از اختراع برق قبل از اختراع ماشین بخار ، بازی کردن را اختراع کردیم بدون شک اگر بازی کردن وجود نداشت جامعه انسانی هیچ رشدی نمی‌کرد.
می‌توان گفت ما تا حد زیادی پیشرفت جامعه بشر را مدیون بازی کردن و انسان‌های خلاقی هستیم که با اختراع بازی‌های جذاب ما را کنار هم جمع کردند.
تاریخ چند هزار ساله بردگیم
شاید باور نکنید ولی قدمت اولین تاس‌ها به 3000 سال پیش برمی‌گردد؛ کاوشگران و باستان شناسان در جنوب شرق ایران کشفی را انجام دادند که نشان می‌دهد ایرانیان بازی‌های جمعی می‌کردند که پایه و اساس بردگیم‌های امروزی را می‌سازند.
تحقیقات بیشتر نشان نداد که دقیقا چه بازی انجام می‌شده اما چیزی که کاملا مشهود به نظر می‌رسد، محبوبیت چند هزارساله تاس درمیان مردمان پارس است.
تاریخچه بردگیم تنها به سه هزار سال پیش بازنمی‌گردد بلکه شواهد نشان می‌دهد 5000 هزار سال قبل از میلاد مسیح در جنوب شرقی ترکیه باستان شناسان حدود پنجاه سنگ با حکاکی و نقاشی کشف کردند که به‌عنوان قدیمی‌ترین بازی شناخته می‌شود.
اکتشافات مشابه نشان می‌دهد که ریشه بازی رومیزی از خاورمیانه آغازشده و سپس به خاطر علاقه‌ی زیاد انسان به بازی با سرعتی چشمگیر در سراسر جهان پخش‌شده است.
بازی‌های مقدس
برویم به سه هزار سال پیش از میلاد مسیح سرزمین شگفتی و رود نیل، سرزمینی که با اهرام و دیوارنگاره‌های خود همیشه مردم دنیا را شگفت‌زده کرده‌است؛ حال این بار شگفتی دیگری را از داخل مقبره فرعون کشف کردند و آن یک بازی مقدس است.
درواقع فراعنه بازی‌هایی را انجام می‌دادند که ازنظر آن‌ها یک عمل معنوی و مقدس بوده، یکی از این بازی‌ها “سِنِت” نام دارد و شامل یک‌تخته و قطعات چوبی می‌شده که شبیه به مهره‌های شطرنج امروز بوده است.
مردم مصر معتقد بوده‌اند کسی که در بازی سنت برنده شود خدایان از او حفاظت می‌کنند، به همین جهت برنده شدن تنها نشانگر هوش یا زیرکی افراد نبوده بلکه مسئله مرگ وزندگی درمیان بوده، چراکه در بعضی موارد فرد بازنده برای خدایان قربانی می‌شده است.
تصور کنید یک بردگیم امروزی را بازی می‌کنید و اگر ببازید قربانی می‌شوید چه احساسی خواهید داشت؟!
قوانین این بازی به‌طور کامل کشف نشده اما طراحان بازی نسخه امروزی آن را با شواهدی که موجود ساخته و در دسترس علاقه‌مندان قرار داده‌اند.
ازاین‌دست بازی‌های مقدس بازهم در تاریخ وجود داشته و نشانگر اهمیت و جایگاه بالای بردگیم درمیان انسان‌ها در تمام ادوار تاریخ است.
قدیمی‌ترین دوئل جهان
بازی‌های دوئل ریشه‌ای عمیق و کهن در دنیای بردگیم دارند؛ بازی‌هایی که توانایی ذهنی شمارا به چالش می‌کشند. این نوع از بردگیم‌ها مخاطبان زیادی را از زمان‌های دور به خود جذب کرده‌اند.
ازجمله بردگیم‌های دوئل امروزی می‌توان به 7Wonders Duel ، Splendor Duel، Memoir44 و… اشاره کرد. در این بخش می‌خواهیم به معرفی اولین بازی دوئل تاریخ یعنی شطرنج بپردازیم. شاید بتوان گفت تمام بردگیم‌های دو نفره حضور خود را مدیون شطرنج می‌دانند.
کشف قدیمی‌ترین شطرنج بازمی‌گردد به 1300 قبل از میلاد؛ می‌توان گفت این بازی که Ludus Latrunculorum نام داشته و به‌طور گسترده در امپراتوری روم باستان ساخته می‌شده، نسخه اولیه شطرنج امروزی است.
قوانین این بازی بسیار پیچیده‌تر از شطرنج بوده و بیشتر شبیه به چیدمان تاکتیک‌های نظامی آن دوران بوده است.
این بازی را می‌توان اولین بازی استراتژی تاریخ نامید که صفحه بازی دارد و احتمالا به‌صورت تیمی بازی می‌شده است.
مراقب باش توسط مار‌ها گزیده نشوی
یکی از شناخته‌شده‌ترین بردگیم‌های دوران کودکی ما “مار و پله” است؛ در این بردگیم هر بازیکن مهره‌ای دارد که نشانگر حرکت او بر روی برد بازی است و تاسی که با ریختن آن می‌تواند حرکت کند، از نردبان بالا برود و اگر به ماری برخورد کند نیش خورده و باید مسیری را که آمده برگردد.
خلق همین بازی ساده برمی‌گردد به 200 سال قبل از میلاد مسیح.
این بازی در هند ابتدا برای کودکان ساخته شد تا به آن‌ها بیاموزد مسیر زندگی درمیان خوبی و سختی می‌گذرد، گاهی از نردبان با سرعت‌بالا می‌روی گاهی به‌سختی برخورد می‌کنی و باید بازگردی به عقب و دوباره تلاش کنی، تاس در این بازی نشانگر تقدیر و شانس بوده است.
پس از اشغال هند توسط انگلستان و آشنایی آن‌ها بافرهنگ و بازی‌های هندی، مار و پله به انگلیس رفت و توسط کمپیانی Milton Bradly در سال 1943 تولید انبوه و به جهان معرفی شد.
بردگیم در آسیای شرقی
یکی از بازی‌های معروف چینی GO نام دارد، زمان دقیق ساخت این بازی مشخص نیست اما احتمالا به سه تا چهار هزار سال قبل بازمی‌گردد.
این بازی شامل یک‌برد و تعدادی مهره سفید و سیاه می‌شود که اوج محبوبیت آن در قرن 17ام بوده است؛ زمانی که Go به ژاپن رسید، توسط شوگان مسابقاتی اجرا شد که برنده آن جایزه‌ای ویژه را دریافت می‌کرد.
این بازی به‌قدری محبوب شد که در سراسر اروپا سفر کرد و حتی مسابقاتی برای این بازی برگزار شد.
در حال حاضر شما می‌توانید به‌صورت آنلاین ورژن کنونی این بازی را تجربه کنید.
Shogi
یکی دیگر از بازی‌های آسیای شرقی که به شطرنج ژاپنی معروف است Shogi نام دارد که احتمالا توسط کنفوسیوس محقق ژاپنی در قرن 18 میلادی طراحی‌شده است.
نسخه ابتدایی بازی یک صفحه 9در9 داشته که باگذشت زمان تغییر کرده و در حال حاضر با ابعاد 7در7 بازی می‌شود.
اگر بخواهیم خود کلمه شوگی را معنا کنیم یعنی “بردگیم فرماندهان” این بازی به شطرنج ژاپنی شهرت دارد که درواقع نوعی بازی استراتژیک دو نفره است.
قدیمی‌ترین بازی برای کودکان
تا اینجا به معرفی بازی‌هایی پرداختیم که برای بزرگ‌سالان طراحی‌شده بود اما دنیای وسیع و جذاب بازی هیچ محدودیت سنی ندارد و تمام سنین از لذت بازی کردن بهره‌مند هستند.
نکته بسیار جالبی که می‌توان به آن اشاره کرد این است که هرچقدر گروه سنی یک بازی پایین بیاید درگیری و کنش فیزیکی بیشتری را می‌توان در اکشن‌های آن دید.
برای مثال اگر بازی کاپوچین یا گلوبز را تجربه کرده‌اید قطعا می‌دانید نیاز به سرعت عمل و انجام حرکتی فیزیکی دارید. در ادامه می‌خواهیم به یکی از اولین بازی‌هایی بپردازیم که در این سبک بازی جا می‌گیرند.
بازی Hopscotch
این بازی در ایران به لی‌لی معروف است و قدمتی 1700 ساله دارد.
هاپ اسکاچ به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین بازی‌های کودکان شناخته می‌شود و تا به امروز قوانین زیادی در آن تغییر نکرده است.
این بازی برای اولین بار در روم بازی شد و سپس در سراسر اروپا پخش شد.
قوانین بازی بسیار ساده است، شما باید سنگی تخت را داخل خطی که بر روی زمین کشیده شده پرتاب کنید و فقط با یک پا راه رفته و بدون لمس خطوط روی زمین سنگ را بردارید و برگردید.
سادگی قوانین باعث شد که این بازی در سراسر دنیا پخش شود و در هر کوچه و خیابانی به‌راحتی بازی شود.
گاهی هم سادگی ماندگار می‌شود چون هدف بازی جمع شدن و لذت بردن است کاری که هاپ اسکاچ به‌راحتی از پس آن برآمده است.
بردگیم صاحب‌خانه
بیایید با سرعت، سیرتکامل بردگیم را پشت سر بگذاریم تا به سال 1903 برسیم زمانی که بازی The Landlord وارد بازار آمریکا شد. شروع قرن 20 برای دنیای بردگیم بسیار جذاب بود و مخاطبان زیادی را جذب خود کرد.
بیایید درباره صاحب‌خانه بیشتر بدانیم، این بازی توسط Lizzie Magie طراحی و طرفداران بسیاری را به خود جذب کرد.
بازی شامل یک برد مستطیلی، مهره بازی، تاس و چند کارت بود درواقع می‌توان گفت این بازی نسخه اولیه Monopoly است.
مگی قصد داشت با طراحی این بازی نشان دهد که چگونه سرمایه‌داران زمین‌خواری کرده و به مستاجران آسیب مالی می‌زنند، و نظام سرمایه‌داری که سازوکاری ناعادلانه دارد را زیر سوال ببرند.
موفقیت بازی صاحب‌خانه باعث شد برادران پارکر بازی Monopoly را طراحی و حق بازی اصلی را به قیمت 500 دلار از مگی بخرند.
فروش موفق Monopoly باعث شد تا برادران پارکر بتوانند بودجه ساخت بازی Risk را تامین و اقدام به ساخت این بازی ماندگار کنند.
می‌توان وجود دنیای وسیع و متنوع بردگیم را مدیون Lizzie Magie دانست؛ او با طراحی بازی The Landlord بنیان‌گذار اولین بردگیم امروزی نام گرفت.
بازی‌های ماندگار
CLUDEO
در طول یک قرن گذشته بعضی از بازی‌ها بودند که تاثیر شگرفی بر روی طراحان بازی گذاشته و تا به امروز ماندگار ماندند؛ یکی از این بازی‌ها CLUEDO است.
یکی از معدود بازی‌هایی که تا به امروز برای مخاطبان بردگیم جذاب بوده و تغییر زیادی در قوانین آن به وجود نیامده است.
شما در این بازی باید پرده از راز یک قتل بردارید؛ بازیکنان درون یک عمارت، اتاق به اتاق می‌گردند تا بدانند چه کسی با چه وسیله‌ای و کجا قتلی را مرتکب شده است.
این بازی پس از جنگ جهانی دوم در سال 1949 به بازار عرضه شد و تا امروز یکی از بازی‌های محبوب معمایی محسوب می‌شود.
Risk
یکی دیگر از بازی‌های ماندگار Risk است که پس از انتشار در سال 1959 در اولین سال عرضه توانست با فروش صد هزار نسخه رکوردی جاودانه را ثبت کند.
داستان بازی متاثر از دنیای پس از جنگ جهانی طراحی‌شده و برای بازیکنان تجربه جنگیدن در جنگ جهانی سوم را رقم می‌زند.
ریسک یک Family Game جذاب است که می‌توان آن را شروع ساخت بردگیم‌هایی نامید که امروزه به نام Wargame آن‌ها را می‌شناسیم.
CATAN
سال 1995 Klaus Teuber بازی کاتان را طراحی و به مخاطبان دنیای بردگیم معرفی کرد .این بازی یک Family Game استراتژی است که تا به امروز به یکی از پرطرفدار‌ترین بازی‌های جهان تبدیل‌شده است.
شما در جزیره کاتان باید جاده‌ها را گسترش داده، دهکده خود را تبدیل به شهر کرده و با مبادله کالا منابع موردنیاز برای ساخت‌وساز را به دست آورید.
این بازی تمام مکانیزم‌های جذاب برای تبدیل‌شدن به یک Family Game ماندگار را دارد؛ یک از این مکانیزم‌ها که مخاطبان را بسیار جذب خودکرده Trading است.
این مکانیزم امکان مبادله کالا به کالا را برای بازیکنان فراهم می‌کند و شما برای به دست آوردن منابع گاهی اوقات مجبور به گفت‌وگو با دیگران می‌شوید و باید بتوانید باقدرت کلام خود آن‌ها را متقاعد کنید تا با شما معامله کنند.
همچنین مکانیزم Dice Rolling که در این بازی همزمان با دوتاس انجام می‌شود، جذابیتی دوچندان را برای مخاطبان این بردگیم به وجود آورده است.
در ابتدای بازی هر منطقه عددی را به خود اختصاص می‌دهد و هرکدام منابع متفاوتی را تولید می‌کنند مثل چوب، سنگ و… شما در کاتان با ریختن تاس منبعی که در مجاورت شما قرار دارد را استخراج می‌کنید( کارت آن منبع را به دست می‌آورید) اما تنها شما نیستید که از تاس ریختن سود می‌برید، اگر شما عددی را بیاورید که در مجاورت آن دهکده یا شهری ندارید یا حتی دارید اما دیگر بازیکنان هم در جوار آن منطقه هستند، باعث می‌شوید دیگران هم بتوانند منبع را استخراج کنند.
این رویداد موجود برای بازیکنان بسیار جذاب است اما با آوردن عدد 7 اتفاقی هیجان‌انگیز رخ می‌دهد که پیشنهاد می‌کنم اگر هنوز کاتان را تجربه نکرده‌اید هرچه سریع‌تر یک کاتان پیدا کنید و با دوستان و خانواده آن را بازی کنید تا بفهمید آوردن عدد7 چه معنایی در این بازی دارد.
بازی‌های کارتی
هرکجا در هر شرایط!
تصور کنید در مسیر رفتن به شهری دیگر کنار دوستان خود درون قطار نشسته‌اید یا یک بعدازظهر دل‌انگیز کنار خانواده به پیک‌نیک رفته‌اید و تصمیم می‌گیرید برای گذراندن اوقات خود با دیگران بازی کنید.
اینجاست که پای بازی‌های کارتی به میان می‌آید، البته این نوع از بازی‌ها فقط مختص به سفر و پیک‌نیک نیستند اما به دلیل حمل راحت در هر جا و مکانی می‌توان آن‌ها را همراه داشت و بازی کرد.
اولین و قدیمی‌ترین بازی کارتی متعلق به قرن نهم در چین است و سال‌ها بعد در قرن 14 مردمان اروپا روی به انجام بازی‌های کارتی آوردند. از مشهورترین آن‌ها که ریشه‌ای ایتالیایی دارد می‌توان به Tarot اشاره کرد.
تاروت را می‌توان آغازگر طراحی بازی‌های کارتی امروزی نامید، یکی از بازی‌هایی که از این Card game تاثیر گرفته است، Skull king نام دارد.
در این بازی شما به‌عنوان چند دزد دریایی دور یک میز نشسته‌اید و با توجه به کارت‌هایی که در دست دارید شرط می‌بندید که چند دست از راند را خواهید گرفت، اگر اشتباه کنید در حدس زدن امتیاز از دست خواهید داد ، حتی اگر بیشتر از پیشگویی خود دست بگیرید.
دنیای بازی‌های کارتی بسیار گسترده و جذاب است بعضی از این کارت گیم‌ها در دسته بازی‌های Real-time قرار می‌گیرند مانند : Nimble که یک بازی سرعتی است که با خارج کردن کارتها از دست و تمام کردن آن‌ها بر اساس قوانین بازی برنده مشخص می‌شود.
شما می‌توانید به‌راحتی کارت گیم موردعلاقه خود را پیدا و همه‌جا همراه داشته باشید تا در کمترین مکان از بازی کردن کنار دیگران لذت ببرید.
کلام آخر درمورد تاریخچه بردگیم
دنیای بردگیم به‌قدری جذاب و متنوع شده است که در سال 1978 جایزه اشپیل برای توجه بیشتر به بازی‌های رومیزی و کارتی راه‌اندازی شد تا بتوان از طراحان خلاقی که باعث ساخت لحظه‌های ماندگار در زندگی ما می‌شوند تقدیر کرد.
امروزه وسعت انتخاب در دنیای بردگیم باعث شده است که هر سلیقه‌ای با هر سنی بتواند با دوستان و خانواده خود اوقات شگفت‌انگیزی را تجربه کند. این را به خاطر بسپارید بردگیم بازی کردن یعنی به چالش کشیدن قدرت تصمیم‌گیری، ارتباط گرفتن با دیگران و یادگیری نشستن و وقت گذراندن باکسانی که به آن‌ها علاقه داریم.
